"Bezpieczna Szkoła"
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
"BEZPIECZNA SZKOŁA"
Przestępczość i demoralizacja osób nieletnich na terenie placówek szkolnych i poza nimi, agresja rówieśnicza
Demoralizacja i przestępczość nieletnich stanowi obecnie jeden z największych problemów społecznych. Subkultury młodzieżowe, alkohol, narkotyki, przemoc, zagrożenie niedostosowaniem społecznym to zjawiska, których wpływ coraz częściej możemy obserwować nie tylko w życiu codziennym ale także na terenie placówek oświatowych i wychowawczych. Zagrożenie wykluczeniem społecznym, obniżanie się granicy wieku u osób naruszających prawo i narastające zjawisko demoralizacji wśród coraz liczniejszych grup dzieci i młodzieży wskazują na konieczność koordynacji działań zapobiegawczych, prowadzonych przez wszystkie ustawowo powołane w tym zakresie podmioty.
Podstawową rolę odgrywa tutaj współpraca Policji z placówkami oświatowymi i wychowawczymi na terenie naszego miasta. Współpraca ta obejmuje nie tylko wzajemną wymianę informacji na temat zjawisk patogennych w środowisku szkolnym ale także wypracowanie wspólnych procedur postępowania w określonych sytuacjach, w oparciu o istniejące przepisy prawne.
Przestępczość i demoralizacja nieletnich jest problemem złożonym, ściśle powiązanym z innymi czynnikami rozwijających się patologii społecznych takich jak bezrobocie, przemoc domowa, narkomania, alkoholizm w środowisku rodzinnym i rówieśniczym, negatywne oddziaływanie środków masowego przekazu, zjawisko przyzwolenia społecznego, brak alternatywnych możliwości spędzania wolnego czasu itp. Z informacji gromadzonych przez lata pracy z osobami nieletnimi i ich rodzinami, wynika, że jednym z istotnych czynników wpływających na liczbę popełnianych przez nieletnich przestępstw i wykroczeń jest także znikoma lub całkowita nieświadomość prawna (zarówno nieletnich, ich rodziców jak i grona pedagogicznego). Dotyczy to zdecydowanej większości analizowanych przypadków, w szczególności osób nieletnich nie wykazujących znacznych znamion demoralizacji, gdzie popełniony czyn karalny często ma charakter incydentalny. Nierzadko zdarzają się przypadki gdzie ofiara czynu karalnego, często osoba małoletnia oraz jej opiekunowie nie mają świadomości, że popełniono przestępstwo na szkodę ich podopiecznego, oraz jakie działania w tej sytuacji należałoby podjąć.
Właściwie prowadzone działania profilaktyczne na terenie placówek oświatowych, skierowane do uczniów, rodziców i nauczycieli w zakresie odpowiedzialności prawnej nieletnich, procedur postępowania w określonych przypadkach oraz informowanie o konsekwencjach negatywnych zachowań, mają duży wpływ na zmniejszenie liczby czynów karalnych popełnianych przez nieletnich. Świadomość prawna oraz właściwie zastosowane procedury pozwalają na szybsze i skuteczniejsze działania ze strony Policji i szkoły.
Przemoc i agresja w szkołach
Do najczęściej popełnianych czynów karalnych na terenie szkół a w szczególności gimnazjów w ostatnich latach należą: groźby karalne, naruszenia nietykalności cielesnej, znieważenia nauczycieli, zniszczenia mienia. Najczęstsze przejawy demoralizacji to spożywanie alkoholu, palenie papierosów, wagary, nieodpowiednie zachowania na terenie szkoły zarówno w stosunku do innych uczniów jak i i do personelu placówki. W celu zapobiegania podobnym zjawiskom pracownicy KMP Jastrzebie – Zdrój prowadzą stałą edukację prawną skierowaną do uczniów, ich rodziców oraz grona pedagogicznego, w obszarze tematów dotyczących odpowiedzialności prawnej i karnej nieletnich, min. konsekwencji zachowań agresywnych, pobić, wymuszeń, gróźb karalnych, wagarów, nagannego zachowania się w stosunku do rówieśników i personelu szkoły, zachowań stwarzających zagrożenie dla zdrowia i życia innych, fałszowania dokumentów – legitymacji szkolnych, ocen w dzienniku, niszczenia mienia szkolnego i mienia innych osób, problemu przemocy i rozprowadzania narkotyków w szkołach (w formie nie stanowiącej instruktażu).
Przydatność realizacji tego tematu jest znacząca, ponieważ okazuje się, iż w dużej części przestępstw i wykroczeń popełnianych przez osoby nieletnie, sprawcy w chwili popełnienia czynu karalnego nie mieli świadomości, że dopuszczają się zachowań związanych z odpowiedzialnością prawną. Edukacja w tym zakresie przyczynia się do ograniczenia liczby takich przestępstw jak groźby karalne, naruszenie nietykalności cielesnej, znieważenia, paserstwo zwłaszcza nieumyślne itp. szczególnie wśród nieletnich nie wykazujących innych znamion demoralizacji.
W celu przeciwdziałania zjawisku przestępczości i demoralizacji nieletnich szczególnie przemocy rówieśniczej i agresji na terenie szkół, oraz usystematyzowania przekazywanej wiedzy, Wydział Prewencji KMP Jastrzębie – Zdrój opracował i wdrożył własną Akcję Prewencyjną pod nazwą "BEZPIECZNA SZKOŁA". Akcja ta jest kontunuacją poprzedniego programu profilaktycznego KMP w Jastrzębiu Zdroju "Wiem więcej – jestem bezpieczny". Jej założenia zostały podzielone na dwie zasadnicze części:
- Bezpieczna szkoła – bezpieczny uczeń – część adresowana do uczniów klas 4-6 szkół podstawowych oraz klas 1-3 szkół gimnazjalnych na terenie miasta Jastrzębie Zdrój.
-
Bezpieczna szkoła – świadomy dorosły – część adresowana do osób dorosłych – pedagogów szkolnych, nauczycieli, rodziców uczniów.
Ponadto realizowany jest:
- Stały kontakt i współpraca dzielnicowych i funkcjonariuszy Wydziału Prewencji, z pedagogami szkolnymi i dyrekcjami szkół, polegająca na min. regularnych wizytach w szkołach omawianiu i wspólnym rozwiązywaniu problemów pojawiających się w szkole a także przekazywaniu do Wydziału Kryminalnego i Sądów Rodzinnych informacji dotyczących przestępstw popełnianych na terenie szkoły i przejawów demoralizacji ze strony podopiecznych.
- Bieżące prelekcje w przedszkolach i szkołach dla uczniów, rodziców, grona pedagogicznego, z zakresu wyżej opisanej tematyki ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia przemocy, elementów profilaktyki antynarkotykowej i antyalkoholowej, przestępstw p-ko życiu i zdrowiu oraz konsekwencji popełnianych czynów. Prelekcje te w głównej mierze realizują program “Bezpieczna Szkoła”.
- Popieranie inicjatyw szkolnych na rzecz poprawy bezpieczeństwa na terenie placówki, np. wprowadzania monitoringu wizyjnego. Rozwijanie wzajemnych kontaktów i współpracy w zakresie programu rządowego “Razem bezpieczniej”.